انواع تجهیزات سیستم آبیاری بارانی

روش آبیاری بارانی یکی از روش‌های نوین برای آبیاری گیاهان است که برای پیاده‌سازی این روش نیاز به داشتن لوازم و تجهیزاتی است.
تجهیزات آبیاری بارانی که برای این نوع از آبیاری مورد استفاده قرار می‌گیرد بهتر است دارای جنس خوبی باشد زیرا قرار است سالیان سال از این وسایل استفاده شود به علاوه تجهیزات سیستم آبیاری بارانی به نسبت قیمت بالایی دارند.

تجهیزات آبیاری بارانی در چند دسته تقسیم می‌شود که در مبحث سیستم آبیاری بارانی و تجهیزات آن در مورد دو نوع آن که شامل سیستم پمپاژ و لوله‌های اصلی هستند صحبت شد و در ادامه در مورد بقیه موارد نیز صحبت خواهد شد.

دو قسمت دیگر از تجهیزات آبیاری بارانی، آبپاش‌ها و لوله‌های فرعی هستند که می‌توانند به اندازه تجهیزاتی که در قسمت قبل در مورد آن‌ها توضیح داده شد مفید و حساس باشند.

به نظر می‌رسد تجهیزاتی که در این مبحث به آن‌ها پرداخته می‌شود حساس‌تر نیز هستند، زیرا اگر این وسایل به خوبی کار نکنند، کار وسایل قبلی عملا نابود می‌شود و این موضوع می‌تواند خسارت‌های مالی داشته باشد.
زیرا از طرفی تجهیزات دسته دوم مناسب نیستند و نیز از طرفی دیگر ممکن است آب در این بین به هدر رود که در این صورت می‌توان گفت کل مردم ایران و حتی جهان ضرر می‌کنند.

شاید با خود بگویید چرا مسئله به این کوچکی می‌تواند روی مردم جهان تأثیرگذار باشد؟ ب
اید بگوییم که تصور کنید تمام کشاورزان از تجهیزات دسته دوم مناسبی استفاده نکنند، در این صورت آبهایی که هدر می‌رود می‌تواند حجم زیادی را در بر داشته باشد و با توجه به اینکه جهان با بحران کم آبی روبه‌رو است، می‌تواند موضوع مهمی باشد.
احتمالا تا الان در مورد حساسیتی که این تجهیزات دارند، اطلاعاتی را کسب کردید پس بهتر است سراغ معرفی این وسایل برویم.

تجهیزات سیستم آبیاری بارانی

از مهم‎ترین تجهیزات سیستم آبیاری بارانی می‎توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سیستم پمپاژ و تأمین فشار
• خطوط لوله اصلی
• لوله‌های فرعی
• آبپاش‌ها

در ادامه به لوله‌های فرعی و آبپاش‎های مورد استفاده در تجهیزات سیستم آبیاری بارانی می‌پردازیم.

لوله‌های فرعی

لوله‌ها دارای دو نوع هستند لوله‌های اصلی و فرعی.
در مورد لوله‌های اصلی در مبحث قبلی توضیحاتی داده شد که مختصرا آن‌ها را یادآوری می‌کنیم.
لوله‌های اصلی لوله‌هایی هستند که آب را از منبع به سمت زمین‌های کشاورزی هدایت می‌کنند.

این لوله‌ها ثابت هستند و در زیر زمین دفن شده‌اند، به همین دیل جنس این لوله‌های باید به گونه‎ای باشد که رسوب نگیرد و در برابر فشار که به واسطه قرار داشتن در زیر زمین به آن‎ها وارد می‌شود، مقاوم باشند.

این لوله‌های علاوه بر اینکه در برابر فشار خاکی که روی آن‌ها قرار دارد باید مقاوم باشند باید در برابر فشاری که ماشین‌آلات کشاورزی نیز روی آن‌ها می‌آورند نیز نشکنند و محکم باشند.

لوله‌های اصلی تنها آب را تا ابتدای مزرعه می‌آورند ولی لوله‌های فرعی آب را در مزرعه پخش می‌کنند.
این وسایل می‌توانند آبرسانی داخل مزرعه و جا‌به‌جایی آب را به راحتی انجام دهند.

لوله‌های فرعی، آب را از داخل لوله‌های اصلی و نیمه اصلی گرفته و در مزرعه منشعب می‌کنند.
به این لوله‌ها بال آبیاری می‌گویند بال‌های آبیاری بسیار سبک‌تر از لوله‌های اصلی و نیمه اصلی هستند و می‌توانند در طول دوران آبیاری انتقال داده شوند.

تعداد لوله‌های فرعی در آبیاری بارانی بسته به اینکه می‌خواند از چه نوعی از آبیاری بارانی استفاده کنند، می‌تواند متغیر باشد.
زیرا این لوله‌ها در هر کدام از روش‌های آبیاری بارانی دارای کارکرد به خصوصی هستند که در برخی از موارد تنها با یک لوله فرعی می‌توانند کار آبیاری را انجام دهند.

سیستم‌هایی مانند سنتر پیوت، خطی و لوله‌های چرخدار می‌توانند تنها از یک لوله فرعی برای آبرسانی به تمام مزرعه استفاده کنند.
این روش‌ها با توجه به محصول مورد کشت، زمین موردنظر و آب و هوایی که گیاه قرار است در آن رشد کند می‌تواند تعیین شود.

در مقابل روش‌هایی که در بالا گفته شد روش‌های دیگر مانند انواع روش‌های متحرک کلاسیک و سیستم‌های ثابت می‌توانند از دو یا چند لوله فرعی برای آبرسانی و آبیاری استفاده کنند.

برای تولید و فروش لوله‌های فرعی، نیاز است که سیستم‌های آبیاری را کامل بشناسیم و  در مورد شرایط فیزیکی این لوله‌ها اعم از قطر و طول نیز اطلاعاتی داشته باشیم تا بتوانیم لوله‌های مناسب را برای انواع روش‌های آبیاری بارانی تولید کنیم و به مرحله بهره‎برداری برسانیم.
این لوله‌ها از فروشگاه‌های فروش تجهیزات آبیاری قابل خریداری هستند.

آبپاش‌ها

آخرین جزء از دسته دوم و آخرین عضو تجهیزات آبیاری بارانی، آبپاش‌ها نام دارند و همانطور که از نام آن پیدا است، این وسیله می‌تواند برای پخش و رساندن آب به تمامی مزرعه مورد استفاده قرار گیرد.

آبپاش‌ها می‌توانند مستقیم روی لوله‌های فرعی قرار داشته باشند و یا می‌توانند روی پایه‌های عمودی که از لوله‌های فرعی منشعب می‌شود، متصل شوند که در این صورت به آن‌ها پایه آبپاش گفته می‌شود نام دیگر این وسیله رایزر است.

از آبپاش زمانی استفاده می‌شود که می‌خواهند به گیاهان و درختان آب دهند، در این صورت وظیفه این آبپاش‌ها گرفتن آب از لوله‌های فرعی و خارج کردن آن به وسیله قطراتی است که مانند باران بر سر گیاهان فرود می‌آید.

از آبیاری‌های نوین برای پخش یکنواخت آب استفاده می‌شود.
به همین دلیل لوله‌های فرعی را در این روش آبیاری به گونه‌ای کنار هم قرار می‌دهند که فاصله منظمی داشته باشد، همین‌طور بتوانند با استفاده از آبپاش‌ها، آب را به صورت یکنواخت در سطح مزرعه پخش کنند.

یکی از معیارهای مهم آبیاری به این شیوه این است که فاصله لوله‌های فرعی و نیز شعاعی که هر کدام می‌توانند تحت پوشش قرار دهند را مشخص و معین می‎کنند.

انواع سیستم‌های آبیاری بارانی

سیستم‌های آبیاری بارانی دارای انواعی است که ابتدا در دو دسته ثابت و متحرک تقسیم می‌شود و هر کدام از این دسته‌ها نیز دارای زیر دسته‌هایی هستند.

دسته‌های ثابت شامل روش‌های مختلفی از جمله ثابت، نیمه ثابت و نیمه جا به جا شونده هستند و دسته‌های متحرک شامل روش‌های متحرک و متحرک دائم است که با توجه به نیاز می‌توانند از هر کدام استفاده کنند.
برای استفاده از انواع سیستم آبیاری بارانی بهتر است ابتدا در مورد معایب و مزایای آبیاری بارانی اطلاعات لازم را کسب کنیم.