آشنایی با متد آبیاری زیرزمینی تراوا
از آبیاری زیرزمینی هنگامی استفاده می‌شود که رطوبت لازم از ریشه گیاه توسط کنترل سطح ایستابی است.
در آبیاری زیرزمینی یک لایه غیر قابل نفوذ در عمق مناسبی از سطح خاک قرار دارد تا بتواند سطح ایستابی را کنترل کند.
در آبیاری زیرزمینی سطح خاک مرطوب نمی‌شود و بیشتر برای تامین رطوبت مورد نیاز ریشه، سطح ایستابی تا حد زیادی بالا می‌برد تا به وسیله آب بتواند از طریق خاصیت مویینگی به ریشه گیاه برسد.
در آبیاری زیرزمینی رطوبت لازم غیر اشباع به منطقه ریشه گیاه می‌رسد.
از سیستم‌های نوین این نوع آبیاری، استفاده از لوله‌های لاستیکی مانند اسفنج است.
این لوله‌ها را از فروشگاههای فروش تجهیزات آبیاری میتوانیم تهیه کنیم.
این لوله‌ها تحت فشار خیلی کم در حدود ۱ الی ۲ اتمسفر می‌توانند آب را به صورت یکنواخت و تحت کنترل پخش کنند.
با نصب آن در نواحی ریشه گیاه، رطوبتی در اندازه ظرفیت زارعی خاک به وجود می‌آورند.
با مشخص کردن عمق و فاصله مناسب این لوله‌ها نسبت به یکدیگر و نسبت به گیاهان منوط به وجود رطوبتی تولید شده از طریق لوله در خاک می‌باشد.
تراوا به معنای تراوش‌کننده است.
در سیستم آبیاری زیرزمینی تراوا، رطوبت زیاد توسط لوله‌های متخلخل اسفنجی انجام می‌گیرد و به وسیله آب، کود، سم و اکسیژن در یک فضای رطوبتی مستقیما در به ریشه می‌رسد.
انواع مختلف سیستم آبیاری وجود دارد، در روش آبیاری زیرزمینی تراوا یک قطره آب به هیچ عنوان از بین نمی‌رود و در مصرف آب صرفهجویی می‌شود.
در واقع سیستم آبیاری تراوا کامل شده‌ی سیستم آبیاری قطره‌ای است.
بسیاری از مشکلات مثل تبخیر، گرفتگی منافذ، آسیب پذیری، جمع شدن ریشه‌ها و غیره از بین می‌برد.
آبیاری تراوا با آبیاری قطره‌ای تفاوت کوچکی دارد که آبیاری به صورت نشتی و زیرزمینی انجام می‌شود.
البته این تغییر به شکل نامحسوس، مزایای نسبی بی‌شماری را همراه خواهد داشت که می‌تواند امیدبخش تحول اساسی در این راستا باشد.
با توجه به شرایط و منطقه میتوانیم تجهیزات آبیاری بارانی را تهیه کرده و این سیستم را راه‌اندازی کنیم.
تاریخچه آبیاری زیرزمینی
نحوه‌ی آبیاری زیرزمینی به گذشته‌های دور در ایران بر می‌گیردد.
برای مناطق کم آب ایران از کوزه‌های سفالی که در زیر درختان دفن می‌کردند، متداول بوده است.
به این شیوه از این کوزه‌ها استفاده می‌شد که در پای هر درخت کوزه‌ای خاک می‌کردند و دهانه‌ی کوزه را بیرون از خاک بیرون قرار می‌دادند.
بعدا این کوزه‌ها را با استفاده از یک مشک پر از آب می‌کنند تا با گذشت زمان، آب داخل کوزه، از دیوار سفالی، بیرون می‌آید و جذب خاک می‌شود.
نحوه‌ی آبیاری زیرزمینی در جهان حدودا به ۴۰ سال پیش بر می‌گردد.
این تکنولوژی آبیاری ابتدا از آمریکا با استفاده از لوله‌های تراوش‌کننده آغاز شد و بعدا به کشورهای فرانسه، استرالیا، انگلستان و ایران که جزء پنجمین کشوری است که به این تکنولوژی دست پیدا کرده است.
یکی از بزرگ‌ترین انستیتو CNR موسسه‌های تحقیقاتی جهان کشور فرانسه است.
برای این منظور آزمایش‌های فراوان و بسیاری انجام داده است.
این آزمایشها بر روی میلیون‌ها متر لوله تراوا در آزمایشگاه‌های مجهز، از جمله دبی، میزان تحمل فشار، مقاومت در برابر کشش، میزان مقاوم بودن تاخوردگی، کنترل کردن زبری، تنظیم کردن قطر داخلی و خارجی، کنترل وزن در هر متر لوله، افت فشار، رسوب‌زدایی از طریق اسید نیتریک، آب ژاول و غیره، رساندن انواع کودها و سم‌های محلول، انواع علف‌‌کش‌ها و غیره در شرایط جوی متفاوت و مناطق و خاک‌های مختلف انجام داده شده است.
نتیجه حاصل شده به تاییدیه رسمی و ثبت بین المللی تکنولوژی تراوا رسیده است.
آبیاری زیرزمینی تراوا چگونه است؟
آبیاری زیرزمینی تراوا به وسیله لوله‌هایی سوراخ‌دار انجام نمی‌گیرد، بلکه اسفنجی است.
در سیستم آبیاری زیرزمینی تراوا آب در آن جاری نیست و فضای رطوبتی مناسب و یکنواختی در اطراف لوله وجود دارد.
فناوری آبیاری تراوا به صورتی است که آب با فشار خیلی کم و حدود ۲/۰ الی ۸/۰ بار از دیوار لوله نشت می‌کند و یک فضایی با رطوبت یکنواخت را در پیرامون خود به وجود می‌آورد.
در این شیوه مقداری که ریشه آب را جذب می‌کند و نیاز دارد که آب از لوله نشت کند.
همین موضوع موجب می‌گردد که هیچ‌گونه تبخیری در سیستم آبیاری زیرزمینی تراوا به وجود نیاید.
کاربرد لوله‌های تراوا
از کاربردهای لوله‌های تراوا در سیستم آبیاری زیرزمینی به شرح زیر می‌باشد:
۱. بهترین روش برای آبیاری غلات استفاده از سیستم آبیاری زیرزمینی است.
۲. آبیاری فضای سبز و چمن‌زا از این طریق به راحتی انجام می‌گیرد.
۳. برای کشت هیدروپونیک در آبیاری گلخانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۴. می‌توان گاز اکسیژن و ازت به ریشه گیاه تزریق نماید.
۵. هوادهی در استخرهای آبی برای اکسیژن‌رسانی بهتر در آب و بالابردن ظرفیت تولید آبزیان در واحد سطح
مزایای آبیاری زیرزمینی تراوا
مزیت‌های استفاده از آبیاری زیرزمینی عبارتند از:
۱) از طریق آبیاری زیرزمینی به میزان قابل توجهی در آب صرفه جویی می‌گردد.
۲) در این شیوه تبخیری وجود ندارد.
۳) با آبیاری تراوا دیگر نیازی به قطره چکان، بابلر، میکروجت و غیره نیست که سبب صرفه جویی اقتصادی می‌گردد.
۴) افزایش طول عمر سیستم بسته به نگه‌داری و سرویس بین ۱۵ تا ۳۰ سال
۵) زمانی که آب فشار خیلی کمی داشته باشد می‌توان از این سیستم استفاده کرد.
۶) قابل استفاده بر روی سطح زمین و زیر خاک
۷) دوری از سرما و گرما
۸) پرهیز از آسیب و سرقت
۹) با این نوع آبیاری می‌توان ریشه‌ها را گسترش داد.
۱۰) هیچ‌گونه مزاحمتی برای ماشین آلات و کارگران به وجود نمی‌آورد.
۱۱) دور ماندن از حیوانات و جوندگان
۱۲) احتیاجی به تسطیح و ترازبندی نیست.
و مواردی از این دست را می‌توان نام برد.
ویژگی‌های لوله تراوا
در ساخت این لوله‌ها از پلی اتیلن hdpe استفاده شده است.
فشار عملیاتی آن از ۰/۱ تا ۰/۸ بار می‌باشد.
برای به کار بردن در فضای سبز از این لوله‌ها در عمق ۱۵ سانتیمتری زیر خاک قرار می‌دهند.
لوله‌ها به صورت موازی و با فاصله ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتری از یکدیگر قرار می‌گیرند که تمام سطح خاک را یک دست مرطوب می‌کند و سپس عملیات چمن کاری را انجام می‌دهند.
از این شیوه دو نمونه تایوانی و ایرانی آن وجود دارد که چندان تفاوتی با هم ندارد.
مدل ایرانی آن از قیمت مناسبی برخوردار است.
معایب روش آبیاری زیرزمینی تراوا
از معایب و محدودیت‌های سیستم آبیاری زیرزمینی تراوا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- لوله‌گذاری در زیر خاک
- ثابت بودن سیستم آبیاری
- زمین‌های سنگی و کوهستانی
در ادامه هر یک از موارد فوق را توضیح خواهیم داد.
۱. لوله‌گذاری در زیر خاک
قرار دادن لوله‌های تراوا در عمق با فاصله بین ۱۰-۶۰ سانتی متر خاک نصب می‌کنند.
این شیوه هزینه شیارزنی را در پی خواهد داشت اما در عوض نیازی به قطره چکان، بابلر، میکروجت و غیره نیست.
۲. ثابت بودن سیستم آبیاری
از سایر معایب سیستم آبیاری زیرزمینی این موضوع است که به دلیل ثابت بودن این نوع سیستم آبیاری قبل و بعد از اجرا، تغییر دادن اجزای آن و یا جا به جا کردن آن، موجب هزینه بر بودن آن است.
در مراحل طراحی و تولید این نوع سیستم آبیاری می‌بایستی تمامی این موارد را لحاظ نمود.
۳. زمین‌های سنگی و کوهستانی
این نوع زمین‌ها که ایجاد کردن شیار در آن‌ها کم است و یا غیر ممکن می‌باشد، مثل مناطق سنگی کوهستانی، استفاده از این نوع سیستم‌ها عاقلانه نخواهد بود.
برای این مناطق می‌بایستی از سیستم‌های قطره‌ای استفاده نمایید که از فروشگاه تجهیزات آبیاری قطره ای میتوانید تجهیزات موردنیاز را تهیه کنید.
سلام این سیستم ابیاری راحداکثرتاچه مساحتی می‌توان اجرا کرد؟